Akropoli
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Akropoli

Kodra me kuotë 101 e Apolonisë ka qenë fortifikuar në shek.V p.Kr. me një mur prej blloqesh katër -këndëshe. Rrafshi i sipërm i kodrës ka shërbyer edhe për vendosjen e faltoreve, siç e dëshmojnë gjetja e kushtimeve për Zeusin dhe Artemisin. Hyrja e vetme për në akropol gjendet në anën jugore dhe ka formën e propileve me një korridor të gjerë dhe pamje monumentale. Akropoli nuk e kishte humbur funksionin mbrojtës edhe në periudhën e Cezarit që e quan akropolin me fjalën latine arx(Caes.B.civ.III,12,l).

I cilësuar si monumenti më i madh e më i ruajtur i Apolonisë, nymfeu shtrihet në një sipërfaqe pothuaj 1500 m2 në shpatin veriperëndimor të kodrës, në pjerrësi 350. Në pjesën më të lartë të tij një rrjet kanalesh mblidhnin ujërat e burimeve dhe i përcillnin në një depozitë qëndrore. Kjo e fundit ka qenë trajtuar në formën e një godine monumentale me një basen katërkëndësh të ndarë në dy pjesë, ku e para shërbente për kullimin e ujërave dhe e dyta për mbushje. Një kolonadë dorike me lartësi 2,40 m zbukuronte fasadën e ndërtesës, duke mbajtur njëkohësisht edhe presionin e ujit mbi ortostatet prapa saj.

Ndërtimi i nymfeut mund të vendoset krahas atij të murit jugor të temenosit rreth mesit të shek. III p.Kr. Një shekull më vonë monumenti u shkatërrua nga një shkarje masive dheu. Fasada e monumentit u restaurua menjëherë pas zbulimit nga K. Zheku, ndërsa një pjesë e mureve të basenit dhe kanaleve nga G. Pani.

info@balkancultureheritage.com