Banesat
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Banesat

Banesa me peristil
Banesa e Pirros

Banesa me peristil

Banesa ka planimetri të rregullt drejtkëndëshe (660 m2, 22 x 30 m) me brinjën e ngushtë të orientuar nga rruga. Bërthama qendrore rreth së cilës zhvillohet banesa është oborri i hapur (impluviumi 9,80 x 10,8 m) ndaj të cilit kthehet e tërë fytyra e saj. Oborri qarkohej prej xokolit që mbante 12 kolona të rendit jonik, 3,70 m të larta. Oborri qarkohej prej një portiku (3,5 m) me tabanin me dhe të ngjeshur. Çatia katërflegërshe e portikut (compluvium-i), në ballë mbështetej mbi arkitraun e kolonadës së oborrit, kurse nga pas në murin e brendshëm të kthinave duke arritur në kulm një lartësi 5- 5,5 m. Njeri krah i portikut zhvillohej i lirë, pa mjedise pas vetes, ndërsa në tre anët e tjera banesa pas portikut zhvillohej me dy kate.

Në anën e jashtme ndodhen 3 kthina, gjasisht dyqane-punishte.

Nga jashtë për në banesë të fuste porta e hyrjes, dyflegërshe, e tërhequr në brendi të korridorit të hyrjes, duke krijuar kështu një strehë nga shiu dhe dielli.

Korridori nuk përkon me aksin e banesës, por me zgjatimin e krahut perëndimor të portikut. Në vazhdimin e tij ndodhej salla e gostisë (sympozion 52 m2) me ballin të hapur, të mbuluar nga një arkitra që mbahej prej dy kolonash dhe dy pilastrash jonike. Tavani i sallës mbahej me trarë druri.

Pas sallës së gostive vijonte grupi i mjediseve të shërbimit, të lidhur në amfiladë me të. Mjediset e banimeve të katit I ndodheshin në krahun e largët të portikut, për të mos inteferuar me lëvizjen e miqve. Qeramika dhe tipi i ndërtimit e datojnë banesën në shek. 3 p.K.

Banesat me oborr-korridor

Në Antigone, afërsisht në mesin e qytetit, janë zbuluar fragmentarisht 7 banesa, të tëra të shtresës së zanatçinjve. Nga fragmentet kuptohet se këto banesa me përmasa rreth 300- 350 m2 (rreth 20 x 17 m) përbëhen prej tre grupesh kryesore: Oborrit, dyqaneve- punishte dhe mjediseve të banimit. Nyje organizuese, përreth së cilës zhvillohet banesa, është oborri korridor në formë drejtkëndëshe, i cili i shkëput grupet nga njeri-tjetri, siguron ndërlidhjen dhe ndriçon dhe ajros mjediset. Sipërfaqja e tij (36-60 m2), e afërt me atë të banesës së tipit prostas, e tregon atë vend kryesor qëndrimi në kohë të ngrohtë.

Në banesën e “lëkurëregjësit”, në ballë të saj, ndodhet dyqani-punishte me depon në shpinë, ku, të ngulur në tokë, ndodhen pythosat për regjjen e lëkurës. Në dyqan pronari kalonte nga brendia e shtëpisë, nga oborri, ndërsa klientët nga rruga.

Karakteristikë e këtyre banesave është shkëputja e kuzhinës si njësi më vete. Shkallëzimi i terrenit tregon se në pjesën e pasme këto banesa qenë dy katëshe, ndërsa në të përparmen një katëshe. Si i tillë numri i përgjithshëm i kthinave të tyre luhatet rreth dhjetës.

info@balkancultureheritage.com