Bazilika D
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Bazilika D

Bazilika D

Rrënojat e kësaj bazilike gjenden në pjesën veriore të qytetit, jashtë murit të Viktorinit. E ndërtuar në një sipërfaqe pak a shumë të rrafshët, me një pjerrësi të vogël drejt veriut dhe lindjes, në lartësi 478 m mbi nivelin e detit, bazilika është monumenti i parë, me të cilin ndeshesh pasi ke kaluar hyrjen nr.2 të qytetit.

Bazilika D, është trenefshe, me sanktuarin e absidën gjysmërrethore me sintron, të përforcuar nga tre kontrafortë. Hyrja gjendet nga perëndimi me një propilë të thjeshtë, një atrium me katër portiqe dhe narteksin që komunikon me dy kthina në veri dhe në jug të tij. Mbi narteks dhe nefet anësore ka pasur galeri. Bazilika ka gjatësi 45,25 m dhe gjerësi 26,15 m.

Nefet ndahen nga njëri-tjetri me harkada të ulta, të ngritura mbi shtylla të murëzuara dhe këto të fundit mbi një stilobat të lartë. Harkadat e ruajtura përcaktojnë dhe lartësinë e katit të parë deri në nivelin e dyshemesë së galerive në 3,80 m - 4 m.

Hapësirat midis shtyllave janë të mbyllura me parapete të ndërtuara me mur të hollë, ndryshe nga kishat e tjera, duke krijuar edhe sofate për t'u ulur. Kalimi nga narteksi në nefe bëhet me anë të hyrjeve me hark. Një shkallare, e ndërtuar në një periudhë më të vonë në qoshen jugperëndimore të narteksit dhe në portikun jugor, të çonte në galeri.

Kangjella e sanktuarit që në fillimet e saj ka qenë e lartë. Sintroni me dy shkallë të drejta ka qenë i pajisur me një podium druri. Para absidës, poshtë altarit, ruhet vetëm depua e relikeve në formë kryqi. Në nefin verior, poshtë dyshemesë, është një varr me qemer cilindrik.

Bazilika D me formën e saj planimetrike tepër klasike shquhet edhe për cilësinë e mirë të mozaikëve të dyshemesë. Me mozaikë janë të shtruara narteksi, nefi qendror, aneksi verior dhe një pjesë e nefit verior, kurse dyshemetë e tjera kanë qenë të shtruara me pllaka të mëdha mermeri dhe tulla. Figurat e kafshëve, shpendëve dhe panelet me mbishkrime përbëjnë repertorin kryesor të këtyre mozaikëve .

Ndër skenat me më përmbajtje është ajo e Lumenjve të Parajsës, ku ndryshe nga rastet e tjera të paraqitura në Bylis, janë shkruar edhe emrat e tyre: Fison, Gjeon, Tigër dhe Eufrat. Bazilika D u ndërtua në fillim të shek.VI m.Kr. Pas shkatërrimeve të mesit të po atij shekulli dhe lënies jashtë rrethimit të ri, portiqet e saj u përdorën, ashtu si dhe në katedrale, për banim.

info@balkancultureheritage.com