Emblemat e sovranitetit qytetar: Monedhat, masat, vulat e qyteteve
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Emblemat e sovranitetit qytetar: Monedhat, masat, vulat e qyteteve

Ndër tiparet e autonomisë qytetare bënte pjesë prerja e monedhave, masa e pesha vetjake si dhe vula e qytetit.

“Periudha e lulëzimit të komunave qytetare të Arbërisë së veriut është e kohës së mbretërve e perandorëve serbë. E drejta për monedhë vetjake që ia arritën ato asokohe, u dha pamjen e republikave të mirëfillta e i vendosi ato për një kohë në të njëjtën sërë me Kagusin fatlume, e cila u bë shtet, si dhe me Kotorin...

Natyrisht prerja bëhej vetëm në monedha bronzi, të cilat pjesërisht, kështu për shembull për Drishtin dhe Suaciumin, pas gjasave janë prodhuar në Kotor. Vula me reliev e Ulqinit vinte nga Raguza. Tivari, Ulqini dhe Shkodra kishin punishte të vetat për prerjen e monedhave, edhe gjatë kohës së sundimit të Balshajve. Si rregull paraqitej në to patroni i qytetit - Shën Mëria në Ulqin, Shën Stefani në Shkodër, Shën Trifoni në Kotor - ose ngrehina - një loggia dykatëshe, e zbukuruar me harqe në Suacium, një kala me bedena në Drisht. Është e habitshme larmia e monedhave: njihen njëzet tipe follaresh nga Shkodra prej periudhës së Gjergjit II Balsha (1385-1403). Për shkak të numrit të madh të monedhave lokale në qarkullim, kudo bëhej përllogaritje me monedhën e perperit. Tregtarët e huaj veç kësaj sillnin në vend edhe monedhat e tyre. Venedikasit do ta provonin menjëherë pas fillimit të sundimit të tyre ndjeshmërinë e qytetarëve në çështje të monedhave.

Një tjetër emblemë sovraniteti ishin masat dhe peshat vetjake për komunat, sidomos për prodhime bujqësore si vera, drithi dhe vaji i ullirit. Ato përfaqësonin edhe një burim të ardhurash për komunat; në Shkodër masat kontrolloheshin çdo muaj.

Së fundi vula e qytetit ruhej më shumë adhurim si emblemë e mëvetësisë së komunës. Falsifikimi i saj në Shkodër ndëshkohej rëndë. Ajo ruhej së bashku me dëshmitë e privilegjeve në një vend me tre dryna, për të cilët kishte nga një çelës secili prej tre gjykatësve. Një dokument i vulosur me vulën e komunës kishte vlerën e një akti  noterial. Përveç vulës së komunës kushtetuta njihte edhe vulën ipeshkvnore si dhe vulën ftuese të mbretit serb (“belego”), me të cilën thirreshin në gjyq qytetarët. Grabitja e vulës qytetare përbënte një cënim të rëndë të autonomisë komunale. Jo më kot pas një incidenti të tille në vitin 1397 drishtianët bënë protestë të ashpër në Venedik. Motivet e vulave u ngjanin atyre të monedhave; ato paraqisnin shenjtorë të qytetit ose stilizonin kështjella të ndryshme. Një vulë e vitit 1372 e ruajtur prej Tivari dëften një ujk, kafshën në emblemë të sundimtant prej derës së Balshajve.

info@balkancultureheritage.com