Iliada
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Iliada

Libri II

Tani më poshtë, do të përmend ata që Argon pellazgjik

banonin si edhe ata që banonin Alën, Alopën e Trehinën,

si edhe ata që zotëronin Fthian si edhe Helladën me gra të bukura.

Guneu nga Kyfi solli njëzet e dy anije;

e ndiqnin atë enienët, ashtu edhe perrebejt luftarakë

të cilët banonin në Dodonën dimërkeqe,

Hipothou solli fiset e pellazgëve fqinjë,

ata të cilët banonin Larisën pjellore;

ata i udhëhiqte Hipothou e Pileu, pinjoll i Aresit,

dy të bijtë e pellazgut Letho Teutamidit.

Gjithashtu Pyraihmi solli paionët harklakuar

larg prej Amydonit, nga Aksi shtratgjerë,

Aksi, uji shumë i bukur i të cilit vërshon tokën,

Libri X

Pastaj atij iu përgjegj Doloni, i biri i Eumedit:

"Ty unë këto do t'i them me përpikmëni.

Anës së detit kanë zënë vend karianët e paionët harklakuar

si edhe lelegët, kaukanët dhe pellazgët hyjnorë,

kurse në Thymbrë u vendosën lykët e myzët e patrembur

Libri XVI

O Zeus, mbret dodonas e pellazgjik, që banon larg,

që kujdesesh për Dodonën dimërkeqe ku për rreth janë selët,

ty banojnë fallxhorët që s’lajnë këmbët e flenë për tokë

I pari hodhi heshtën vezulluese Patrokli

për karshi dhe drejt mesit ku shumica luftonte,

afer kiçit të anijes së Protesilaut zëmërmadh,

dhe goditi Pyraihmin i cili paionët kalorë me përkrenare

i solli prej Amydonit, prej brigjeve të Aksit të gjërë;

atë e goditi në sup të djathtë, kurse ai me shpinë në pluhur

ra duke bërtitur, dhe shokët e tij paionë u frikësuan.

Libri XVII

O Zeus, mbret dodonas e pellazgjik, që banon larg,

që kujdesesh për Dodonën dimërkeqe ku për rreth janë selët,

ty banojnë fallxhorët që s’lajnë këmbët e flenë për tokë

I pari hodhi heshtën vezulluese Patrokli

për karshi dhe drejt mesit ku shumica luftonte,

afer kiçit të anijes së Protesilaut zëmërmadh,

dhe goditi Pyraihmin i cili paionët kalorë me përkrenare

i solli prej Amydonit, prej brigjeve të Aksit të gjërë;

atë e goditi në sup të djathtë, kurse ai me shpinë në pluhur

ra duke bërtitur, dhe shokët e tij paionë u frikësuan.

Libri XXI

Atëherë i biri i Peleut me heshtën majëprehtë

u vërsul i pezmatuar për lë vrarë Asteropeun,

të birin e Pelegonit; këtë Aksi shtratgjerë

e kishte lindur me Peribenë e Akesamenit, të bijën

më të madhe të tij, me të cilën në shtrat kishte rënë lumi i thellë.

Atij Akili iu vërsul, kurse ai nga ana e lumit i doli përballë

duke pasur dy heshta në duar; zemërimin që kishte në kokë

Ksanthi ia kishte ndezur për djemt e fuqishëm të vrarë në luftë

të cilët Akili pa mëshirë i kishte vrarë dhe hedhur në lum.

Kur ata u ndeshën ball për ball,

i pari foli Akil hyjnori këmbëshpejtë:

"Kush je ti prej burrave qe kundër meje guxon të vish?

Është fatkeq ai djalë që mërinë time kundërshton"

Atij menjëherë iu përgjegj i biri i shkëlqyer i Pelegonit:

"O Peleid zëmërgjërë, për fisin tim pse pyet?

Jam nga Paionia pjellore dhe e largët,

burrave paionë heshtëgjatë u prij; kam

njëmbëdhjetë ditë që kam ardhur në Ilion.

Fisi i im vjen prej Aksit me rrjedhë të gjerë

(prej Aksit që me ujë shumë të mirë tokën vërshon)

që lindi Pelegonin, shtizorin e përmendur; prej këtij thonë

se Linda unë. Tashti të luftojmë o Akil i ndritur".

Kështu kërcënueshëm ai foli, kurse Akili hyjnor e ngriti

heshtën peljade; por në të njëjtën kohë me dy heshta

përballë i dolli Asteropeu heroi;

dhe menjëherë mburojën e qëlloi, por në asnjë vend

mburoja nuk u ça; e ndaloi floriri, dhuratë hyjnore;

me heshtën tjetër shkarazi i goditi Ilërën e krahut

të djathtë nga rodhi gjak i zi, kurse arma që kaloi mbi të

u ngul në tokë e uritur për mish.

Pastaj i dyti Akili drejtoi heshtën

kunder Asteropeut. qe donte ('a vriste,

prej kësaj ai shpëtoi, kurse heshta u ngul

deri ne gjysme te shtizës prej frasheri ne bregun e larte te lumit.

Ne ate kohe Peleidi shpaten e mprehtë, duke nxjerre nga brezi.

u sul mbi të; kurse ai heshtën e Akilit

nuk mund t’a nxirrte nga bregu ku dora e shëndoshë e kishte futur.

Tri herë u përpoq. i hidhëruar, ta rrëmbente,

tri here fuqia e la; dhe radhën e katërt, kur plot mëri

përpiqej të mirrte heshtën prej frashëri të Aiakidit

më përpara Akili ia nxori shpirtin.

I goditur në bark aftr kërthizës nga ku

u derdhën në tokë të brendëshmet, terri i mbuloi sytë

kur ishte duke dhënë shpirt.

Pastaj ai [Akili] shkoi kundër kalorëve paionë me përkrenare

të cilët kishin frikë të kalonin lumin,

mbasi panë trimin në një betejë të tmerëshme

të vrarë nga krahu i fortë i Peleidit.

Këtu ai vrau Thersilohun, Mydonin, Astypylin,

Mnesin, Thrasin, Ainin dhe Ofelestin;

dhe shumë të tjerë do t'i kishte vrarë këmbëshpejti Akil,

nëqoftëse nuk do të ishte futur në mes lumi i thellë e i trubullt.

info@balkancultureheritage.com