Kassopea
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Kassopea

Hopin e mëtejshëm të banesës me Shtëpi Zjarri e shënjojnë banesat në Kassopea. Vetë Kassopea e shek. 5 p.e.s., shtrihet në një pllajë me skaje të thepisura, të përshtatur për endjen e rrjetit urbanistik ortogonal. Ndërprerja me kënd të drejtë e rrugëve gjatësore (primare) me rrugët e tërthorta (sekondare), krijon 22 ishuj (insula) të plotë dhe 24 ishuj pjesorë banimi. Në këta ishuj, të ndarë së gjati prej një rrugine të ngushtë, vargëzohen tetë banesa me planimetri thuaj katrore (fig. 34, 15 x 15 m, 230 m2)51. Banesat përbëhen prej dy blloqesh, blloku i parë ndihmës, logjikisht njëkatësh (rreth 120 m2), shtjellohej përreth oborrit. Blloku i dytë, shtëpia e mirëfilltë dykatëshe (rreth 120 m2), shtjellohej përreth Shtëpisë së Zjarrit. Hyrja, nganjëherë e pajisur me tambur për mbrojtjen nga shiu dhe dielli, të çonte në oborrin e vogël (30-35 m2) në rolin e një nyje të parë organizuese-ndërlidhëse dhe vendqëndrimi të familjes në kohët e mira të stinëve të buta. Anash, oborri lidhej me bllokun e depove, dyqaneve dhe stallave ndërsa nga balli me bllokun e shtëpisë së mirëfilltë. Ky i fundit me planimetri drejtkëndëshe në raportin gjatësi: gjerësi 7 : 4, ripërsërit i zmadhuar në tre herë banesën e Donja Dolinas (100 ndaj 33 m2).

Blloku i shtëpisë së mirëfilltë ishte dykatësh: Mungesa e shkallëve të jashtme, tregon se blloku ndihmës gjasisht ishte njëkatësh. Bërthamë e shtëpisë së mirëfilltë ishte Shtëpia e Zjarrit, me planimetri drejtkëndëshe dhe sipërfaqe 50-55 m2, e cila zhvillohej si në Donja Dolina në lartësinë e dy kateve, pa u ndarë në kate. Vatra e thjeshtë, pa zbukurime dhe simbole, i shmangej boshtit të hyrjes, duke i shpëtuar korrenteve të bezdisshëm të ajrit dhe hallakatjes së tymit që ngrihej e kalonte përmes pullazit.

Në katin përdhe, anash Shtëpisë së Zjarrit rreshtoheshin katër kthina të vogla (10-14 m 2), në komunikim të drejtpërdrejt me të. Gjurmët e shkallëve dhe gjerësia e mureve tregojnë se këto kthina pasqyroheshin edhe në katin e sipërm. Kalimi për në to kryhej me anë të një ballkon korridori, tek i cili të ngjisnin shkallët. Në tetë kthinat e dy kateve duhen kërkuar dhomat e fjetjes së çifteve dhe, sipas gjinisë dhe grupmoshës, të fëmijëve dhe të pamartuarve të shtëpisë.

info@balkancultureheritage.com