Këto monumente ku bëjnë pjesë numri më i madh i ndërtimeve, paraqesin formën më të lehtë për ndërtim, një drejtkëndësh në absidën nga ana lindore, dhe për këtë i takojmë kudo dhe në gjithë kohët. Dallohen për përmasat e vogla, për trajtimin e thjeshtë arkitektural dhe gjenden në tërë territorin e vendit tonë. Për nga ndërtimi vëllimor e struktural dhe mbulesa e çatisë mund të veçojmë tre nëngrupe, me mbulesë me çati druri, me mbulesë me qemer dhe salla me kupolë.
Në këtë nëngrup bëjnë pjesë një sërë kishash me planimetri njënefëshe të cilat janë të mbuluara me çati me kapriata druri. Të tilla janë Profet Ilia në Bual të Përmetit, Shën Sergji e Baku në Himarë, Shën Jovani në Boboshticë dhe Shën Mitri në Bezmisht të Korçës, disa kisha rrënojë në Kamenicë e Butrint të Sarandës dhe kisha e Shën Kollit në Shelcan të Elbasanit. Ky variant takohet, pa ndonjë dallim thelbësor, si në kisha me përmasa të vogla, ashtu dhe në ato me përmasa të mëdha. Sidoqoftë, disa ndërtime të qendrave të mëdha dhe manastireve në zë shquhen për përmasat e tyre (Himarë, Rashkullë, Shurdhah). Por në shekujt e fundit, ndërsa në Shqipërinë e Jugut ndërtimet njënefëshe janë ndërtime të rëndomta, të vogla dhe pa pretendime, në Shqipërinë e Mesme dhe të Veriut ato janë tipar mbizotërues dhe për këtë, si në drejtim të përmasave, edhe të vlerave, shquhen ndaj atyre të Shqipërisë së Jugut. Të tilla janë katedralet (Shkodër, Danjë, Sapë, Lezhë) dhe kisha të tjera të mëdha (Zejmen, Pllanë), ku në një pjesë prej tyre tregohet përkujdesje e veçantë për punimin e mureve me gurë të skuadruar, në trajtimin e elementëve të tilla, si dyer e dritare, dhe absida.
Nga ky nëntip janë evidentuar më pak shembuj për kishat që janë në gjendje rrënoje. Është e vështirë të gjykohen për mbulesën kur muret ruhen pak mbi tokë.