Që disa motive gjeometrike kanë pasur domethënie simbolike ose magjike së pari e dëshmuan etnologët, të cilët e vërejtën këtë duke i studiuar kulturat primi- tive të Afrikës, të Azisë, të Amerikës Jugore etj. Ata dëshmuan gjithashtu se fise ose popuj të ndryshëm të njëjta motive u atribojnë ndonjëherë domethënie të ndryshme simbolike, dhe kështu me vijë zik - zake disa e paraqesin gjarpërin, të tjerët rrufenë, zjarrin, lumin; trekëndëshi paraqet rëndom vulvën, por edhe syrin e zotit (në krishterizëm p.sh.), mirëpo, veç kësaj mund të ketë edhe fuqi apotropike etj.
Studimi i kujdesshëm i ornamentikës së kohës parahistorike ka treguar se edhe ajo ka pasur, në disa raste përveç funksionit dekorativ edhe funksionin simbolik. Qëndrimi i tillë mbi ornametikën e periudhës parahistorike është i kohës së re. Në të vërtetë G. Wilke, F. Adamav. Scheltema e të tjerë që në fillim të këtij shekulli kanë kërkuar domethënie më të thellë simbolike të disa motiveve ornamentale që ndeshen gjatë tërë periudhës parahistorike.
Duke u mbështetur në bibliografinë e pasur që është shkruar deri tani mbi simbolikën e motiveve ornamentale parahistorike, mund të përfundohet se motivet e shumta dhe të shumëllojshme që dëshmohen në stolisjen ilire, në qeramikë, pllaka guri, monedha e objekte të tjera kanë pasur po ashtu kuptime simbolike, sado që është vështirë të thuhet gjithmonë çfarë kuptimi u kanë dhënë ilirët në kohëra e në vise të ndryshme secilit motiv ornamental.
Për disa motive të tilla megjithatë, me një dozë të konsiderueshme sigurie do të mund ta përcaktojmë përmbajtjen simbolike, qoftë në bazë vetëm të paraqitjeve në trevën ilire, qoftë edhe në bazë të domethënies së tyre simbolike në kulturat e tjera indoevropiane.
Në këtë kapitull do të flasim vetëm për motivet e “pastërta” ornamentale, pra, jp përato antropomorfe ose zoomorfe, përtë cilatdotë bëhet fjalë në tekstin e mëtejshëm të këtij punimi. Do të përqendrohemi, përveç të tjerash, vetëm në ato motive për të cilat dihet me siguri se kanë pasur domethënie religjioze, kulti ose magjike, kanë pasur kryesisht domethënie të tillë, për arsye se është e njohur se shumë motive ornamentale, të cilat në fillim kanë pasur ekskluzivisht domethënie simbolike, me kohë këtë e kanë humbur dhe janë shndërruar në dekorim të thjeshtë, ose këtë domethënie simbolike e kanë ruajtur vetëm në raste të jashtëzakonshme - në përmendoret mbi varre, në urna varri dhe në përgjithësi në objekte të lidhura për religjionin dhe kultet.
Njëri ndër motivet omamentale, i cili pjesërisht e ka ruajtur domethënien simbolike, kurse pjesërisht (edhe në pjesën më të madhe!) ka shërbyer si stoli “e pastër”, ka qenë spiralja.