Muret rrethuese
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Muret rrethuese

Kreshta e kodrës ndërmjet dy majave dhe shpati jugperëndimor, së bashku me tarracën në fund të tij, kanë qenë përfshirë brenda një fortifikimi antik me perimetër 2100 m dhe sipërfaqe 23 ha. Planimetria e tij ka formën e një katërkëndëshi të çrregullt, të mbështetur plotësisht në shpatin jug-perëndimor të kodrës. Në të dallohen tri periudha kryesore ndërtimi. E para, lidhet me një fortifikim protoqytetar me sipërfaqe rreth 0,7 m dhe zinte vetëm majën e kodrës.

Periudha e dytë, që përfaqësohet nga fortifikimi qytetar, përbën një ndërtim nga fillimi, me trasë të thjeshta, apo në formë dhëmbësharre, pa ndarje, kulla, apo bastione dhe me vendosje në shpatin e kodrës, sipas modelit të Foinikes. Periudha e tretë e fortifikimit i takon Antikitetit të Vonë, dhe ka ndjekur afërsisht trasenë e mureve protoqytetare. Muret e fazës së parë janë ndërtuar me blloqe të mëdha gëlqerore, të punuara vetëm në faqen horizontale. Ato të fazës së dytë, me blloqe poligonale me madhësi mesatare vetëm për krepisin, kurse mbi të me qerpiçe, sipas modelit apoloniat; ndeshen edhe blloqe kuadratike prej konglomerati ku nuk mungojnë dhe monogramet, si në Apoloni. Muret e Antikitetit të Vonë janë ndërtuar me gurë e copa tullash të ripërdorura dhe të lidhur me llaç gëlqereje.

Të dhënat arkeologjike dëshmojnë se qyteti ka pasur një jetë intensive, veçanërisht në shek. III p.e.sonë, por ka qenë shkatërruar gjatë fushatës së Pal Emilit më 167, pa u rindërtuar më. Një thesar prej rreth 2000 monedhash bronzi, i gjetur rastësisht më 1980, lidhet me pasojat e asaj fushate.

Sipërfaqja brenda mureve rrethuese është e mbushur me banesa antike, të vendosura në tarraca. Një vulë mbi tjegull dëshmon se ka pasur një tempull të Zeusit. Në pjesën veriore, jashtë mureve të qytetit, shtrihet një nekropol i pasur. Pranë tij, në vendin e quajtur Kamina, duken në sipërfaqe furra për pjekjen e tjegullave.

info@balkancultureheritage.com