Pikërisht në kohën kur Dionisi i Sirakuzës kishte ndërhyrë në bregun lindor të gjirit Jonian, Adriatiku verior dhe prapatoka e tij, ultësira e lumit Po, u tronditën nga dyndja e popullsive kelte, e cila i shtyu tej etruskët dhe i detyroi të tërhiqen në drejtim të jugperëndimit. Kjo lëvizje popullsish ishte një ndryshim me rëndësi të madhe në historinë e bregut perëndimor të detit Adriatik. Njoftimi për të është dhënë nga shumë autorë të lashtë, duke filluar me Pseudo-Skylaksin (§ 18). Rrëfimi i Polibit (II, 17-18) është mjaft i përpiktë dhe ai ka mundur t’i qëmtojë këto të dhëna në traditën romake dhe italiane: “Ajo fushë [e lumit Po] banohej dikur nga etruskët. [...] Prandaj, kur studjohen perandoritë etruske, nuk duhet pasur parasysh territori që ata zënë tani, por ultësira e lumit Po dhe pasuritë që ka ajo. Keltët që bëheshin shpesh me ta për shkak të fqinjësisë, dhe që ua kishin vënë syrin bukurive të vendit, i sulmuan papandehur me ushtri të madhe për një shkas të parëndësishëm, i dëbuan nga krahina e lumit Po dhe e zaptuan për vete fushën”. Polibi zë e numëron pastaj popujt e rinj galë që u vendosën në ultësirën e lumit Po nga perëndimi në lindje: laoi, të quajtur laeui nga Tit Livi (V, 35, 2) dhe nga Plini (77. N., III, 124), lebekioi (Libicii tek Plini), insubrët në krahinën e Milanos dhe, tatëpjetë lumit, cenomanët; ai kujton praninë, më në veri, në ultësirën bregdetare të Adriatikut, të venetëve, të ardhur sipas legjendës nga Paflagonia me trojanin Antenor, që mbahej si themeluesi i Padovës. “Përtej lumit Po, rrëzë Apeninit, janë ngulur fillimisht anarët, pastaj bojët, më tej, në drejtim të Adriatikut, lingonët e, më në fund, në bregdet, senonët.” Polibi kallëzon pastaj se këta popuj jetonin në fshatra të pafortifikuar, nuk njihnin asnjë lloj prodhimi përpunues dhe jetonin në kushte mjaft primitive71. Thurima qytetare e ndërtuar nga etruskët u shpërbë dhe, pak nga pak, bregdetj adriatik u shkëput nga prapatoka e vet.
Qenë këta pushtues keltë, e veçanërisht senonët, ata që u shtynë deri në Romë, të cilën e morën në vitet 387-386, dhe, tridhjetë yjet më vonë, u gjendën përpara Albës. Nëse, pas kësaj, një e treta e fundit e shekullit IV përkon me një periudhë paqeje mes galëve dhe romakëve, veprimet luftarake rifilluan që në vitin 301; Roma përfitoi nga ky armëpushim me keltët për t’u dhënë shtytje operacioneve kundër samnitëve (321: kapitullimi i Grykave Kaudine) dhe përtë përparuar në Apuli. Aleanca e galëve dhe samnitëve, më 296, e shtoi kërcënimin mbi Romën. Legjionet romake u thyen në Kamerinum, në shpatin adriatik, në lindje të Asizit, para se të korrnin fitoren disa ditë më vonë në Sentinum. Prej vitit 290, samnitët u detyruan të nënshtrohen dhe u kthyen në aleatë të Romës. Në vitin 285, galët rrethuan Arreciumin (Arecon) në luginën e epërme të Arnos: ky qe një dështim i ri për ushtritë romake dhe konsulli L. Cecilius Metelus u vra. Pak kohë më vonë, senonët u mundën dhe Roma themeloi ngulimin e saj të parë në tokën kelte, në breg të Adriatikut, në Sena (Senigalia) në veri të Ankonës. Vitin e mëpasshëm, një koalicion bojësh e etruskësh u dërmua nga Roma në liqenin Vadimon (liqeni Basano), 70 kilometra në veri të Romës. Polibi saktëson se, për dyzet e pesë vjetë me radhë (nga 283 deri më 238), mes romakëve e galëve u vendos paqja: kjo ndodhte tre vjet para zbarkimit të Pirros në Italinë e Jugut, që do të përbënte një kërcënim të ri për zhvillimin e fuqisë romake në Italinë Jugore dhe në bregdetin adriatik. Ja, pra, sa u përmbys situata në viset italiane të bregut perëndimor të detit Adritik, sidomos me zëvendësimin e etruskëve nga keltët, dhe sa e paqëndrueshme mbeti ajo mes viteve 390 dhe 280.