Nga qyteti mesjetar dhe mjaft i përmendur i Vlorës, sot ruhet në qendër të tij vetëm xhamia e Muradies. Gjatë shekujve XV-XVI-të Vlora ishte qendra e banuar më me rëndësi për perandorinë osmane në Shqipëri, falë pozitës që kishte porti i Vlorës në detin Adriatik. Atë turqit e morën në vitin 1417. Gjatë shekujve XV-XVI-të qyteti banohej vetëm nga të krishterët dhe çifutët. Me ndërtimin e kështjellës pranë portit nga sulltan Sulejmani në vitin 1583 përmenden vetëm 17 mysliman, sepse pjesa tjetre gamizonit qëndronte në kalanë e Kaninës. Për osmanët Vlora pati rëndësi në operacionet luftarake të vitit 1480 kundër Italisë. Më tej, ishte një bazë e sulltan Bajazitit në luftën kundër kryengritësve himarjotë, ndërsa në vitin 1537 Sulltan Sulejmani qëndroi aty për të mbikëqyrur punimet e ndërtimit të kështjellës dhe ndërtoi dhe xhaminë.
Xhamia e Muradies përbëhet nga salla e lutjeve dhe minarja, ndërsa nga portiku i dikurshëm, në anën veriore, siç mendon dhe Kiel, ruhen bazamenti dhe gjurmët në mur të strukturave të drunjta të çatisë,.
Në sallën e lutjeve, me përmasa të planit 8,70x8,55 m, hyhet nga porta e vetme që ndodhet në anën veriore, e cila mbulohet me një hark të ulët. Shpatullat e portës, si dhe pragu i saj, janë prej gurësh gëlqerorë të mermerizuar një copë, ndërsa harku është ndërtuar me gurë të vendosur sipas rrezeve, që në faqet e kontaktit ndërmjet tyre kanë nga një dhëmbëzim e një buzinë të punuar pak më thellë. Në secilin gur ka nga një rozetë të gdhendur që del pak mbi sipërfaqen e tij. Mbi hark ka një pjesë drejtkëndore, me thellime të shkallëzuara në formë komize, në qendër të së cilës është një pllakë, aty ku zakonisht është mbishkrimi ndërtimor, vendi për të cilin është me përmasa 120x59cm. Si porta, ashtu dhe pjesa mbi të prej guri të gdhendur, janë pak më brenda faqes, anash tyre muri është gdhendur dhe formon një komizë kufizuese, me profil të shkallëzuar, karakteristikë për portalet e hyrjeve të xhamive . Në të dy anët e portës janë dy dritare drejtkëndore. Ato janë pak në brendësi të murit dhe kanë, në pjesën e sipërme, një nike, që mbulohet me gurë që dalin të shkallëzuar, njëri ndaj tjetrit. Shpatullat dhe mbulesa e dritareve janë me gurë të skuadruar. Pjesa mbi arkitraun është e punuar në mënyrë të rregullt dhe aty shohim fragmente të një harku shkarkues me tulla.
Përballë portës së hyrjes për në sallën e lutjeve është mihrabi me prerje gjysmërrethi, me stalaktite në pjesën e sipërme dhe i rrethuar nga një kornizë drejtkëndore. Në të djathtë të tij ndodhet minberi. Salla ndriçohet mirë nga dritare të shumta në të gjitha faqet. Me përjashtim të faqes veriore që, siç pamë, kishte vetëm dy dritare, faqet e tjera kanë nga pesë dritare, të vendosura në tri radhë. Dy dritaret e poshtme janë shumë më të mëdha se të tjerat. Ato mbulohen me hark të mprehtë në formë fundlundre, të ndërtuara me gurë të skuadruar në formë pyke, që këmbehen me nga dy tulla. Harku rrethohet nga një shirit tullash pak të gdhendura për tu dukur më të holla. Edhe dy dritaret e rreshtit të sipërm kanë forma të njëjta, por janë më të vogla. Pak më e vogël është dhe dritarja e vetme e rreshtit të tretë, që ndodhet ndërmjet trompave. Ajo ka një kornizë mbi harkun me tulla të vendosura për sëgjati.
Në anën e jashtme, vëllimi kubik i sallës së lutjeve, është ndërtim mjaft i rregullt. Muratura, me gurë e tulla, është ndërtuar me mjeshtëri.
Ajo përbëhet nga dy rreshta gurësh të skuadruar bukur, që këmbehen me dy rreshta tullash. Në nivelin e kulmit të harqeve të dritareve të rreshtit të dytë ka një komizë të hollë prej gurësh të profiluar . Mbi të, vëllimi kubik pëson ngushtim të lehtë dhe pjesët anësore i ka me çati trekëndëshe, më të ulëta në qoshet, mbi të cilat ndodhet tamburin dymbëdhjetëfaqesh, që vazhdon më drejtpërsëdrejti nga faqet anësore. Mbi pjesën e tamburit, të ndërtuar me gurë e tulla, kalon një komizë horizontale, me gurë të gdhendur bukur, me profil të lakuar që, nga përmasat, tregon se duhet të ketë qenë fundi i muraturës. Kiel mendon se kjo përkujdesje është një veçanti e ndërtimeve të hershme dhe gjen paralele në dy ndërtime të Bullgarisë. Megjithatë, tamburi vijon dhe më lart, por i ndërtuar me gurë të çrregullt dhe duke përfunduar me një korniizë të thjeshtë. Ky ndryshim mund të shpjegohet, nga që tamburi është ngritur më vonë, pas një riparimi të çatisë.
Element mjaft me vlerë i xhamisë është minarja. Ajo përbëhet nga bazamenti shumëfaqësh; i ndërtuar me gurë të punuar, pjesa kalimtare; trungpiramide dhjetëfaqësh po me gurë të punuar, trupi i minares katërmbëdhjetëfaqësh me gurë të punuar e fuga të holla, kazani me stalaktite në pjesën e poshtme dhe përfundimi i minares.
Minarja e xhamisë së Muradies është shumë cilësore. Mënyra e njëtrajtshme e ndërtimit, me gurë të gdhendur, e bën atë të duket një copë. Në mënyrë të veçantë bie në sy puna e mirë e ndërtimit, me gurë të punuar në formë stalaktitesh e pjesës së nxjerrë konsol të kazanit, një ndër shembujt më të arritur në vendin tonë. Pjesa e ulët mbi kazan nuk është në nivel të njëjtë ndërtimi me trupin e minares dhe kazanin, çka na shtyn të mendojmë se duhet f i takojë një rindërtimi.
Duke u nisur nga format arkitekturore, trajtimi i përgjithshëm i pjesëve të veçanta (minare, portali i hyrjes dhe teknika e ndërtimit), kemi menduar se xhamia e Muradies duhet të jetë ndërtuar në mesin e shek.XVI. Më tej, duke u mbështetur tek Çelebiu, kemi bërë hipotezën se kjo xhami mund të jetë ajo që ka ndërtuar në Vlorë, Sulltan Sulejmani në vitin 1542, veç asaj në kala. Përpara kësaj kohe nuk ka pasur banorë myslimanë në qytetin e Vlorës, siç pamë më lartë. Për këtë jemi nisur nga fakti, që Çelebiu, jashtë kalasë së Vlorës, në qytet përmend vetëm një xhami të mbuluar me plumb (d.m.th. me kupolë), atë të Sulltan Sulejmanit, e cila, sipas mbishkrimit, ka përfunduar së ndërtuari në vitin 1542. Sipas tij, kjo xhami minaren e kish të shembur, ndërsa xhamitë e tjera, ajo e Mumçi-Zadesë dhe ajo e Hysen Agait në Tabake, janë të mbuluara me tjegulla, d.m.th. me çati druri. Gjithashtu, rezulton se deri në vitet 20 të shekullit XX xhamia quhej Kursunli xhami (d.m.th. e Plumbit) dhe u riemërua e Muradijes. Emri i ri lidhet me lagjen e quajtur Muradije ku ndodhet xhamia. Nëse do ti drejtohemi ngjarjeve historike, do të shohim se Sulltan Sulejmani ka qenë në Vlorë në vitin 1537, në rrugën për në Korfuz, kur përgatitej për ekspeditën e Puljes.
Për datimin e kësaj xhamie, me interes është dhe teknika e ndërtimit të mureve, e veçantë për vendin tonë, që na kujton xhamitë e Stambollit të ndërtuara nga arkitekt Sinani si xhamia e Ibrahim Pashës, xhamia e Zal Mahmut Pashës, (1560-1566) si dhe xhami të tjera në periferi të Stambollit. Gjithashtu, duhet thënë se nga vështrimi i mureve nuk na duket i drejtë mendimi i shprehur disa herë, se xhamia e Muradies është kishë e kthyer në xhami. Muret janë të gjitha të një dore dhe mbi sipërfaqe të tokës nuk ka ndonjë gjurmë të tillë. Përfundimin tonë e konfirmon dhe Kiel.
Në literaturë janë shprehur mendime të ndryshme për kohën e ndërtimit të kësaj xhamie. Së pari, Kiel ka hedhur mendimin se kjo xhami duhet të jetë ndërtuar rreth vitit 1430, ndërsa Gj. Frashëri dhe S. Dashi janë shprehur fillimisht, se duhet të jetë ndërtuar ndërmjet viteve 1421-1457, me sa duket, të nisur nga emri i saj Muradie, sepse këto vite janë koha e sundimit të Sulltan Muratit të II. Këtë mendim e kemi kundërshtuar të nisur nga përdorimi i trompave parabolike në qoshe dhe jo trekëndësha, si dhe nga format e zhvilluara arkitektonike
Më vonë këta dy studiues u shprehën se xhamia e Muradies është ndërtuar nga arkitekt Sinani, gjatë pjesëmarrjes së tij të supozuar, në ekspeditën e vitit 1537 të Sulltan Sulejmanit. Tashti së fundi ata e përsërisin këtë tezë, duke e lidhur mbishkrimin e vitit 1542 me xhaminë e Pashallarëve. Edhe Kiel shprehet se ka mundësi të jetë një vepër e hershme e Sinanit.