Qyteti i Elbasanit (Skampini i lashtësisë). I vendosur në Rrugën Egnatia, pas shekujsh errësire, qyteti njohu një lulëzim të ri me rindërtimin e kalasë në vitin 1466, gjatë fushatës nga Sulltan Mehmeti II. Që atëherë, në këtë qytet u ndërtuan një sërë faltoresh, më e vjetra e të cilave ishte ajo mbi kullën me portën e hyrjes për në kala që u prish në vitin 1832, e njëkohshme me rindërtimin e kalasë.
Për popullsinë e qytetit Kiel na referon të dhënat e regjistrit të vitit 1528 , sipas të cilit qyteti tashmë kishte 282 shtëpi nga të cilat 108 myslimanësh në dy lagje (njëra brenda kalasë), si dhe 174 shtëpi të krishtera. Këta të fundit përbëheshin nga 73 shtëpi pasardhësish të familjeve të intemuara me themelimin e kalasë, si dhe 97 shtëpi të ardhurish nga zona përrreth. Qyteti kështu kishte rreth 1500 banorë, nga të cilët 38 % ishin mysliman. Gjatë këtij shekulli qyteti pati një zhvillim të konsiderueshëm duke arritur, sipas regjistrit të vitit 1569-70, në 407 shtëpi nga të cilat 230 shtëpi myslimane.
Për shekullin e XVII-të kemi të dhënat me interes të Çelebiut i cili numëron 18 lagje myslimane dhe 10 të krishtera. Në qytet kishte 46 xhami, ndër të cilat më e vjetra e ajo e Mehmet Fatihut ndërtuar mbi hyrjen kryesore të kalasë. Në shekullin e XVIII-të Elbasani ishte qyteti i dytë shqiptar pas Shkodrës, ndërsa sipas Salnamesë të Vilajetit të Prizrenit të vitit 1874-5 kishte 32 lagje me 25 xhami, 2 kisha 6 teqe, 2 hamame e 480 dyqane me 20000 banorë nga të dlët 3500 të krishterë.
Në një listë, hartuar në vitin 1930 nga Lef Nosi, në qytet ruheshin 30 xhami, listë, të dlën e riprodhon edhe Kiel, 7 nga të cilat janë edhe në një përshkrim të Vilajetit të Manastirit nga Mehmet Teufik.