Luftërat e ilirëve me maqedonët
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Luftërat e ilirëve me maqedonët

Shtetet ilire, siç theksuam, ranë shumë herët në konflikt me fqinjët e tyre maqedonë.71 Këto konflikte u bënë të shpeshta veçanërisht gjatë shekullit IV para e.r. në kohën e forcimit të madh të shtetit maqedon dhe gjatë shndërrimit të tij në një nga fuqitë ushtarake më të mëdha të botës së atëhershme.

Në vitin 360, pasi ilirët arritën t’ua imponojnë maqedonëve tributin, ata sulmuan përsëri Maqedoninë, të cilën e sundonte mbreti Perdika. Në këtë betejë maqedonët pësuan disfatë të rëndë: 4000 ushtarë të tyre humbën jetën në fushëbetejë së bashku me mbretin e tyre. Ilirët mbas kësaj pushtuan viset perëndimore të Maqedonisë, kështu që rrezikuan edhe vetë qendrën e saj. Trashëgimtari i Perdikës, Filipi II mblodhi një ushtri të madhe dhe e mundi mbretin ilir, Bardhylin, duke e detyruar që të tërhiqet nga territori maqedon. Kufiri midis Maqedonisë dhe Ilirisë u caktua atëherë në liqenin e Ohrit.

Një shtet maqedon i fortë, ishte rrezik jo vetëm për ilirët, por edhe për të gjithë fqinjët e tjerë, në radhë të parë për grekët. Athina frikohej posaçërisht prej Maqedonisë së fuqishme, të cilën Filipi II energjik dhe ambicios me reformat e veta në fushën e brendshme dhe me fitoret kundër armiqve të jashtëm e bëri si një faktor më të rëndësishëm politik dhe ushtarak në Evropën e atëhershme. Athina në luftën kundër rrezikut të ri kërkonte, dhe i gjeti aleatë popujttë cilëtjetonin në fqinjësi të Maqedonisë. Në vitin 356 para e.r. me iniciativën e athinasve u lidh aleanca antimaqedone midis athinasve, thrakasve, peonëve dhe ilirëve. Për nder të kësaj aleance në Athinë u ngrit stela e mermertë në të cilën përmendet edhe Grabi, sundimtar ilir. Megjithatë, Filipi nuk u frigua, kështu që kundër ilirëve dërgoi prijësin e vet ushtarak, Parmenionin. Ilirët pësuan disfatë të rëndë, e cila maqedonëve iu bëri të mundur që të pengojnë fuqinë ilire dhe për një kohë t’ i evitojnë sulmet e tyre kundër Maqedonisë. Megj ithatë, as pas kësaj luftimet me ilirët nuk pushuan. Filipi u detyrua edhe disa herë të luftojë me ilirët.

Mirëpo as Athina nuk u qetësua. Kundërshtari i madh i Filipit, oratori Demosten mbajti fjalime të njohura (filipike) kundër mbretit maqedon duke i paralajmëruar qytetarët e vet për rrezikun maqedon. Në vitin 342 para e.r. Demosteni duke kërkuar aleatë shkoi vetë në Iliri, por nuk pati aq shumë sukses. Megjithatë, luftimet e ilirëve kundër Filipit vazhduan derisa ai vdiq në vitin 336 para e.r.

I biri i tij, Aleksandri i Madh, vazhdoi luftën kundër ilirëve. Qysh në fillim të sundimit të tij, u detyrua të luftojë për shkak të sulmit që i bënë mbreti i enkelejve, Kleiti, i biri i Bardhylit dhe mbreti i taulantëve Glaukia. Aleksandri i mundi dhe prej atëherë enkelejt njohën sundimin suprem të maqedonëve.

Një nga trashëgimtarët e Aleksandrit në fronin maqedon, Kasandri, arriti deri në det dhe pushtoi kolonitë greke Epidamnos dhe Apollonia. Mirëpo kjo nuk zgjati shumë, sepse rrethanat në vetë Maqedoninë dhe në Greqi e detyruan që të lidhë paqen me Glaukin dhe të kthehet së shpejti në atdhe. Epidamni dhe Apollonia u çliruan nga pushteti maqedon.

Luftërat me maqedonët nga njëra anë dhe me epiriotët në anën tjetër do të vazhdojnë edhe një kohë të gjatë me fat të ndryshueshëm. Të lodhur nga këto luftra të gjata enkelejët dhe taulantët së shpejti do të detyrohen t’ua dorëzojnë udhëheqësinë fiseve të tjera ilire.

info@balkancultureheritage.com