Kështjella antike e Mashkjezës ka qenë vendosur mbi kodrën e quajtur Qytezë, në grykën e përroit të Mashkjezës, që e ndan atë nga kodra fqinjë, mbi të cilën ndodhet qyteti antik i Gurzezës. Vetë lugina e përroit përbënte një kalim të përshtatshëm natyror nga fusha pjellore e Cakranit për në luginën e mesme të Gjanicës. Kontrolli i kësaj rruge dhe i vetë fushës ka përcaktuar edhe ngritjen e një vëndbanimi të fortifikuar protourban në majën e kodrës.
Rrafshi i sipërm i kodrës me sipërfaqe vetëm 0.21 ha ka qenë përfshirë brenda një fortifikimi me planimetri afërsisht katërkëndëshe 65 x 30 m. Traseja e mureve ndjek linja të drejta dhe nuk ka kulla. Hyrja e vetme e kështjellës ka qenë vendosur në këndin jugperëndimor, me korridor paralel me murin. Muri me gjerësi 2.20 m ka dy faqe prej gurësh të mëdhenj gëlqerorë dhe mbushjen me gurë të vegjel.
Vendosja në fasadë e blloqeve me madhësi të ndryshme, të punuar trashë vetëm në faqet horizontale dhe me plotësimin me gurë të vegjël të hapësirave midis tyre, ka ngjajshmëri me muret e fortifikimit protourban të Margëlliçit, Dorëzit dhe Zgërdheshit.
Ndërtimi i fortifikimit datohet në fund të shek. VII p.e.sonë. nga krijimi i një shtrese kulturore me qeramikë vendëse dhe të importuar. Një fazë e dytë e fortifikimit ka modifikuar linjën e murit rrethues në anën perëndimore, duke përdorur një teknikë më të përparuar ndërtimi, veçanërisht duke latuar më mirë blloqet me forma katërkëndëshe. Sipërfaqja brenda fortifikimit ka qenë përdorur pa ndërprerje për banim gjatë shek. VII- IV p.e.sonë Njëkohësisht, një pjesë e vendbanimit u zhviilua jasht mureve, në tarraca të krijuara në anën jugore dhe perëndimore të kodrës.
Muri rrethues ka qenë braktisur gjatë gjysmës së dytë të shek. IV p.e.sonë., kur u krijua qyteti i Gurzezës.
Gërmimet brënda vendbanimit përcaktuan shtresat më të hershme kulturore që lidheshin me krijimin e tij në fund të shek. VII p.e.sonë, por nuk zbuluan gjurmë të banesave të asaj periudhe. Një banesë me konstruksion druri, me përmasa 5.50 x 3 m, u gërmuan në një tarracë të krijuar në pjerrësinë e kodrës, rreth 50 m në jug të murit rrethues.
Qeramika protourbane me pikturim mat dhe ajo e importuar e datonin banesën në gjysmën II të shek. VI p.e.sonë. Në gjysmën e dytë të shek. IV p.e.sonë., pas braktisjes së fortifikimit, e gjithë pjesa juglindore të tij është zënë nga një banesë e vendosur midis dy muresh tarracimi. Ajo kishte planimetri në formë L-je me një rradhë kthinash me gjerësi 3 m, që komunikonin me një hajat të shtruar me pllaka guri para tyre. Qeramika e gjetur gjatë gërmimit e daton përdorimin e banesës në gjysmën e dytë të shek. III dhe gjysmën e parë të shek. II p.e.sonë.
Një grup banesash u gërmuan në një tarracë rreth 100 m në jug të fortifikimit. U dalluan dy tipe banesash: ajo me dy kthina që komunikonin me një hajat dhe, tjetra, me gjysëmkat, një tip i njohur nga banesat e Çukës së Ajtojt.