Lufta e Tripolit 1911
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Lufta e Tripolit 1911

Britania dhe Franca pushtuan pjesën më të madhe të tokave muslimane në Afrikën e Veriut dhe atmosfera politike ishte e favorshme për një aventurë italiane në Tripolitania (Libi), ku kishte dhe shumë tregtarë italianë. Franca ishte e gatshme që në vitin 1900 të pranonte epërsinë e Italisë mbi Tripolitaninë, në këmbim të pranimit nga ana e Italisë të pushtimit francez të Marokut. Në vitin 1909, Italia i dha mbështetjen e saj kërkesës këmbëngulëse të Rusisë për liri lundrimi në Ngushticat e Stambollit dhe Çanakkalesë (Dardaneleve), me shpresën se kjo do ta bindte Rusinë të mbështeste pushtimin italian në Tripolitani.

Qeveria italiane i shpalli luftë Tripolitanisë në 29 shtator 1911, me pretekstin se nënshtetasit e saj trajtoheshin keq atje. Trupat italiane pushtuan brigjet, por nuk arritën të futeshin më tej, pasi Sulltan Abdylhamidi, duke e ditur qëllimin e Italisë mbi Tripolin, kishte krijuar një njësi prej 5.000 ushtarësh të përbërë nga kulloglije (kuloglu: të lindur nga martesa midis ushtarëve turq dhe grave të vendit) dhe vullnetarë të popullsisë lokale. Gjithashtu, edhe Rexheb Pasha kishte formuar një njësi kalorësiake prej 1.200 kalorësish të përbërë nga kulloglije, duke siguruar në këtë mënyrë mbrojtjen e vendit në rast të ndonjë sulmi të papritur italian, deri sa të mbërrinte ushtria osmane. Disa oficerë të ushtrisë osmane shkuan atje dhe u bashkuan me lëvizjen për rezistencë të vendasve. Kushçbashë Eshrefi, një nga themeluesit e Teshkilat-i Mahsusa (organizatë forcash speciale) u vendos në Kajro në fshehtësi. Ai zotëronte gjuhën arabe dhe organizoi transferimin e oficerëve osmanë në Libi, ku shkoi dhe vetë. Në radhët e këtyre oficerëve vullnetarë ishin Enveri, Mustafa Kemali, Fet'hiu (Okjari), Nuriu (Xhonker), Aliu (Çetinkaja), Omer Naxhiu (hatib). Këta oficerë shiheshin si oficerë me leje, pasi Devleti Osman nuk ishte "zyrtarisht" në luftë me Italinë. Ata shkuan në Libi si vullnetarë dhe morën pjesë në rezistencë.

Pasi nuk arriti të pushtonte Libinë, Italia e provoi fuqinë e saj në Dardanele dhe bombardoi Bejrutin. Italia pushtoi edhe Rodosin, dhe 12 ishuj të tjerë në Detin Egje, Dodekanezet. Këto humbje të rënda ushtarake e detyruan Devletin Osman të ulej në tryezën e bisedimeve dhe të nënshkruante një traktat me Italinë më 15 tetor 1912. Devleti Osman pranoi sovranitetin e Italisë në Libi, por hutbeja në xhamitë e Libisë vazhdoi të mbahej në emrin e Halifit, duke e mbajtur në këtë mënyrë një lidhje me Islamin. Një naib (zëvendës) do të qëndronte si përfaqësues i sulltanit në Libi dhe Italia pranoi ti dorëzonte Rodosin dhe 12 ishujt e Dodekanezit Devletit Osman. Megjithatë, pak kohë pas kësaj, shpërtheu Lufta Ballkanike dhe Italia nuk i mbajti premtimet e saj. "Fazëll Beu, një nga anëtarët e delegacionit osman, që ishin dërguar për nënshkrimin e Traktatit të Ushit me Italinë, e vizitoi Ministrin e Luftës, Nazëm Pashanë. Ndërkohë që po bisedonin për nënshkrimin e këtij traktati, Fazëll Beu i tha Nazëm Pashait: "Mes nesh ka tradhtarë, gjatë debatit, unë u përpoqa të arrija disa koncesione nga të deleguarit italianë dhe ata pranuan. Por gjatë seancës së dytë, pashë se kishin ndryshuar. Kur unë pyeta se cili ishte shkaku, ata u përgjigjën se ambasadori i tyre në Stamboll kishte biseduar me Ministrin e Punëve të Jashtme, G. Norodongëjan, i cili i kishte thënë ambasadorit se "ne jemi në një situatë të rëndë dhe jemi të detyruar të japim gjithçka që dëshironi, këmbëngulni në kërkesat tuaja dhe mos e humbim rastin, dhe se ambasadori italian në Stamboll ia përcolli këtë informacion delegacionit italian.

info@balkancultureheritage.com