Gjatë mandatit të shkurtër të dogjës Andrea Dandolo (1342-1354) një shpërthim shurdhues vulos për gati një shekull fatet e bregdetit dalmat. Mbreti i Hungarisë Andrea II Arpad Venedikasi, vdes rnë 1301. Lufta për trashëgimi që zhvillojnë mbrojtësit e mbretërisë kombëtare shkakton rrënime dramatike. Të përkrahur nga papa Bonifaci VIII (1294-1303) anzhuinët e Napolit hidhen në sulm: Sharl-Robert Anzhuja, i kurorëzuar tri herë, bëhet mbret i Hungarisë më 1310 në moshën 22-vjeçare. Zot i një mbretërie të shkatërruar, i duhet të bëjë zap markgrafët lokalë që kanë përftuar autonomi të madhe në zonat ushtarake pranë detit Adriatik: Subiçët bëjnë luftëra private kundër fqinjve të tyre dhe presin monedhë në dëm të fiorintës së artë hungareze.
Aleanca e Vishegradit, e nënshkruar më 1335 midis mbretërive të Polonisë, Bohemisë dhe Hungarisë, përforcon pozicionin e sovranit që shtie sërish nën kontroll banët e Kroacisë dhe të Dalmacisë të tunduar nga ofertat venedikase. Në gadishullin italian do të vuloset fati i historisë së Hungarisë. Në fillim të vitit 1343, një djalë i Sharl-Robertit, Andrea i ri, martohet me Zhanë d’Anzhunë, trashëgimtaren e fronit të Napolit. Një djalë tjetër, Luigji I i Madhi (1326-1382), mbret i Hungarisë prej vitit 1342, martohet për herë të parë me Margaritën, të bijën e perandorit Karl IV, pastaj me Elisabetën, vajzën e Stefan Kontromaniçit, banit të Bosnjës.
Në korrik 1343, mbreti Luigj I i Hungarisë u kërkon nënshtetasve të vet të Zarës që t’i vënë në dispozicion disa anije, për të kaluar Adriatikun e ëma që ka shumë dëshirë të vizitojë Andrean, i cili do të martohet me Zhanë d’Anzhunë. Prapa këtij udhëtimi fshihet një synim mjaft ambicioz: Luigji i Hungarisë do që të marrë në Romë kurorëzimin perandorak.
Serenissima, e zënë në befasi, proteston dhe kërcënon se do ta ndalojë flotën: sakaq, banorët e Zarës dëbojnë Marco Corneri-n, rektor i qytetit. Këshilli 1 aristokracisë së qytetit refuzon mbajtjen e mëtejshme të zgjedhës venedikase dhe i kërkon ndihmë Luigjit të Hungarisë i cili e pranon idenë e rivendosjes së autonomisë statutore për qytetet bregdetare, në rast se ato pranojnë të kthehen në gjirin e kurorës së Shën Stefanit.
Statutet e këtyre qyteteve dëshmojnë për një përzierje të mençur mes të drejtave romane, kanonike dhe zakonore, ndërkohë që qytetet ishullore në tërësinë e tyre dëftejnë një depërtim më të theksuar të zakoneve sllave, si p.sh. Curzola. Venediku reagon me të shpejtë dhe urdhëron shkatërimin e fortifikimeve të Zarës, përforcon praninë e administratorëve të vet dhe dikton zgjedhjen e kontit prej Këshillit të Madh të Venedikut, pa marrë parasysh pikëpamjen e Këshillit të fisnikëve dhe të gjykatësve lokalë. E gjitha kjo të kujton për çudi ngjarjet e vitit 1311, vetëm se këtë herë me një rreptësi më të madhe.
Më 1345, Luigji i Hungarisë arrin nënshtrimin e një numri princash kroatë, të zhgënjyer pas një lufte të gjatë e shkatërrimtare feudale dhe kërkon të imponohet mbi bregdet. Në korrik Venediku nis një skuadrilje prej 30 galerash që u vihet përballë trupave hungarezo-gjenoveze të përforcuara edhe me disa trupa mercenarësh të Anzhuinëve të Napolit. Synimi është i shpallur: duhen dëbuar venedikasit nga Dalmacia.
Edhe një herë lufta e fraksioneve i përçan venedikasit lidhur me zgjedhjen e Kapitenit të përgjithshëm të detit që ka për detyrë drejtimin e shpeditës ndëshkuese kundër rebelëve të Zarës. Fati që luhet në Zarë është kaq i madh, sa që kushdo që mund të kthehet ngadhënjimtar ka shpresa përtë arritur funksionin më të lartë të qytetit: të shumëlakmuarin ofiq të Dogjës. Dogja i zgjedhur në këtë epokë, Andrea Dandolo (1343-1354), e njeh mirë problemin adriatik, sepse pat qenë podestat në Trieste; atëherë është i detyruar të marrë vendim të prerë në favor të Marino Falierit e në dëm të Kapitenit të përgjithshëm të detit, që ndodhet në detyrë, Marco Giustinianit. Kancelari i madh Beneintendi de Ravegnani mbështet partinë e polemarkëve kundër asaj të administratorëve, ç’ka bën të shpërthejë kriza institucionale. Në Senat, rivalët arrijnë të kacafyten me njëri-tjetrin ndërsa prokurorët e shtetit {Avogadori di Comuri) ehedhin poshtë arbitraritetin e këtij vendimi që nëpërkëmb të drejtën. Atëherë ndodh një ngjaije e pazakontë: dogja Andrea Dandolo kërkon thinjen e Këshillit të Lartë Gjyqësor, të Dyzetëve, për të marrë një vendim të shpejtë kundër pikëpamjes së Këshillit të Madh të fisnikëve.
Më 2 dhjetor, Marino Falieri merr emërimin zyrtar, mirëpo duhet gjetur kompromisi, atëherë ai zgjidhet komandant i shpeditës kundër Zarës, ndërsa kundërshtari i tij mbetet kapiten i përgjithshëm i detit. Këshilli i Madh e ka çarmatosur dogjën; atëherë gjendet zgjidhja e mirë më 2 janar 1346 me emërimin e Marino Falierit përgjegjës të çështjeve të Zarës për tre muaj; kështu mbetet komandant i asaj shpedite ushtarake që mbërrin në ujrat e Zarës në janar 1346. Prej zotërve të Arsenalit dogja kish kërkuar që t’i jepeshin njeriut të tij galera të reja e të pajisura mirë; rekrutimi i ekuipazheve bëhet me kujdes të veçantë. Veç këtyre sekuestrohen tri galera të mëdha tregtare përpara se të mund të vazhdojnë rrugën e tyre drejt Qipros, ndërsa konti i Sebenicës Nicolo Gradenigo i bashkangjitet kësaj ndërmarrjeje. Në shkurt 1346 suksesi ushtarak i buzëqesh Marino Falierit, por kundërshtarët e tij nuk çarmatosen.
Në Venedik Anton Civraniçi, dalmat i informuar mirë për situatën, është i pezmatuar pse s’i kanë kërkuar këshillë. Ai mbledh rreth vetes kundërshtarët dhe arrin të sigurojë nisjen e një skuadriljeje të re. Kudo mbretëron konfuzioni dhe debatet acarohen në të gjitha mbledhjet e Senatit. Më 21 maj, një këshill prej 11 fisnikësh caktohet që të vendosë për masat që duhen marrë, mirëpo po në këtë kohë mbreti i Hungarisë ka mobilizuar ithtarët e vet dhe, në korrik 1346, u yjen në ndihmë zarasve në krye të një ushtrie të fuqishme. Qytetet e Shebenikut dhe të Traut, që i kanë qëndruar besnike Republikës, ndihmojnë në shkatërrimin e rivalit të saj të fuqishëm duke u shërbyer si pikëmbështetje forcave venedikase.
Atëherë diplomacia e parasë bën edhe një herë mrekullira: venedikasit blejnë asnjanësinë e disa princave të Bosnjës dhe Sllavonisë dhe i propozojnë mbushjen e thesarit mbretit të Hungarisë që është në andralla me ekspeditën e tij napolitane. Kështu futet përçarja në kampin e kundërshtarëve të Republikës dhe zarasit mbetën të izoluar.
Më 25 nëntor 1346, Këshilli i fisnikëve të Zarës vendos ta braktisë luftën dhe të vihet nën komandën e dy venedikasve x\ndrea Morosini dhe Marco Giustiniani. Atëherë ushtarakët i shkruajnë qeverisë, që pranon t’i takojë përfaqësuesit dalmatë, dhe i propozojnë hartimin e statutit në muajin dhjetor. Preambula e tyre është pa mëdyshje: “Duke marrë parasysh që Zara dhe qarku i saj i përkasin me juridiksion të plotë dhe prej një kohe të gjatë komunës së Venedikut që ushtron aty zotërimin e vetlegjitim...”, Serenissima zgjedh një kont që ngarkohet me administrimin e qytetit dhe ruajtjen e rendit. Meqë qyteti ishte shkatërruar, Serenissima ofron të hollat e domosdoshme për rindërtimin.
Por ajo më e vështira mbetet ende për t’u bërë: duhet gjetur një ujdi e qëndrueshme me Hungarinë. Prej kësaj periudhe, Venediku bën një propozim joshës nëformën e një tributi vjetor prej 100 000 dukatesh që duhen paguar për të qëndruar në Dalmaci, ndërsa baronëve lokalë u bie të marrin 20 000 dukate. Mbreti i Hungarisë e hedh poshtë këtë bazë negociatash dhe, duke gjetur pretekst vrasjen e të vëllait Andrea në mbretërinë e Napolit, hyn në Friuli në kohën që Mladeni, kont i Bribirit, mbledh trupat e veta përqark Nonës dhe Ostrovicës. Serenissima refuzon kalimin në territor të saj të trupave hungareze që janë drejtuar për nga mbretëria e Napolit, por patriarku i Akuilesë deklaron se është i gatshëm të mbështesë përçapjen e fqinjit tëtij. Me këtë mbështetje jo të papërfillshme, mbreti i Hungarisë kapërcen Venetinë dhe i drejtohet Napolit, ku mbërrin në janar 1348.
Sapo që ka ardhur aty, ai nuk pranon t’i presë në audiencë të dërguarit venedikas dhe bën të ditur se tregtarët nga laguna nuk do të mund të shkelin më në mbretërinë e tij. Me një përgjigje të menjëhershme, Venediku pengon midis Zarës dhe Ankonës çdo lidhje detare që do të furnizonte ushtritë perandorake. Luigji, i izoluar në Itali, më në fund tërhiqet dhe pranon më 5 prill 1348 të nënshkruajë një traktat paqeje në Venedik, të konfirmuar tre muaj më vonë në Zarë. Arsyet që kundërvënë interesat e kombeve bregdetase janë të njohura: mungesa e popullsisë në një territor mjaft të shtrirë mbasi ka kaluar aty murtaja e zezë, dëshira për të shtrirë ndikimin ekonomik e pastaj për të krijuar një fuqi mbrojtëse e prapësuese që i step armiqtë.
Traktati pohon veç një armëpushim prej 8 vjetësh, sepse Luigji I i Hungarisë ka para së gjithash si synim të hedhë rrënjë në mbretërinë e Napolit. Ky projekt delikat e shqetëson, kështu që ai e lejon Venedikun të rivendoset në Dalmaci. Në dy etapa negociatash më 1346 dhe 1348, venedikasit i anulojnë përparësitë që u kishin dhënë kroatëve më 1313: merren tani nja pesëdhjetë pengje, të gjitha ofiqet dhe funksionet i kalojnë venedikasve dhe ka ngritje të ndjeshme të tatimeve, të shoqëruara këto me sekuestrimin e të gjitha anijeve. Të gjitha strukturat ekonomike asgjësohen, fisnikëria lokale rrënohet.
Venediku mendon se ia ka arritur një hakmarrjeje të bujshme, por nuk e llogarit luftën e klaneve që kundërvë kundërshtarët dhe partizanët e vet. Paolo III, bashkëshorti i Caterina Dandolo-s, duke përfituar nga pështjellimi që inbretëron në rajon, i këmben zotërimet e veta bregdetare me feude malësore që i janë lëshuar prej mbretit Luigji I më 1347. Kjo zhytje në hinterlandin ballkanik e shqetëson qeverinë venedikase, ca më tepër pse Mladeni III, i vëllai i Paolos, martohet me motrën e perandorit serb Stefan Dushan. Kur vdes Mladeni në vitin 1347, i biri merr Klisën dhe Almisën, duke shkaktuar zemëratën e hungarezëve dhe të venedikasve. I gjendur në izolim, ai kërkon ndihmën e serbëve, të cilët janë ngatërruar në një luftë territoriale në Dalmaci, në përpjekje për të përfituar nga vdekja e banit të Bosnjës Stefan Kontromaniçit (1314-1353)» të vjehrrit të Luigjit I të Hungarisë. Lufta civile përfshin gjithë provincat e tij dhe vetëm vdekja e Stefan Dushanit më 1355 mundëson kthimin eqetësisë, pasijanëlarguarserbët. Qytetet e Clisës dhe Almisës i rikthehen Hungarisë, ndërsa Venediku pushton Scardonën. Asnjëri nuk është i kënaqur, mëria do të shpërthejë pak kohë më vonë në një konflikt tjetër.
Tani është një rival i papritur ai që shpall pretendimet e tij: Karl de Duras, duka i Durrësit, i biri i Luigj Anzhusë, teksa kthehet nga Hungaria ku e ka rritur mbreti Luigji I që do ta ketë për trashëgimtar, kërkon të drejtat e tij mbi kurorën e Napolit nië 1365 dhe përgatitet për këtë projekt nëpërmjet një martese me Margaritën, trashëgimtare e mbretërisë. Mbështetja e Kishës ka për të ndryshuar faktet politike: mbretëresha Zhanë është dashamire ndaj papatit të vendosur në Avinjon, por papa i Romës Urbani VI, i shqetësuar për mbrojtjen e qyteteve të bregut Adriatik, lidh një aleancë me Hungarinë, dhe Karli i Durrësit radhitet në krah të tij. Ai hyn në Napoli në krye të një trupe të fuqishme më 16 korrik 1381.
Vdekja e parakohshme e Luigj Anzhusë më 1354 e shpëton Karlin III të Durrësit, mbret i ri i Napolit më 1382, që më së fundi kurorëzohet mbret i Hungarisë në Buda më 1385. Dëshira e tij është që të bashkojë territoret përqark dy brigjeve të Adriatikut, një ëndërr e papërkorë që ngjall urrejtjen e rivalëve të tij: e vrasin më 1386. I biri, Ladislav Zemërgjeri, do të zërë vendin e tij deri më 1414. Si mbeti në Itali, ai mbretëroi në Napoli nën regjencën e së ëmës, e mbrojtur nga papa Bonifaci IX. Por lufta do ta shkatërrojë mbretërinë në kohën kur ai ndërmerr shpeditën e Zarës më 1403- Tek nuk ia doli mbanë projekteve të veta madhështore, i hedh sytë për nga Roma pastaj nga Romanja, ku është strehuar papa Gjoni XXIII. Por do të vdesë papritur më 1414, pa pasur kohë të zërë rrënjë në Itali. Venedikasit, pasi e kanë larguar rrezikun, bëhen gati për përgjigjen ushtarake.
Kroacia është një vend i aneksuar nga mbretëria e Hungarisë, por jo territor i pushtuar, e kjo bën që ky rajon të ketë një status të veçantë. Ceremonia që është kryer qysh në vitin 1205 është e ngulitur thellë në mendësinë e njerëzve: mbreti i Hungarisë bëhet mbret i Kroacisë e i Dalmacisë dhe zgjedh një përfaqësues për të administruar provincën. Riti i kurorëzimit në Zarë ka një rëndësi kyçe që shpjegon përpjekjen e ethshme tëkandidatëve që mëtojnë titullin për ta mbajtur këtë qytet nën ndikimin e tyre. Asnjëherë mbretërit e Hungarisë nuk do të heqin dorë nga ky titull plotësues. Sigismondi, mbreti i Hungarisë që u bë perandor më 1411, bën gjithçka për ta mbajtur Kroacinë, Bosnjën dhe një pjesë të madhe të Dalmacisë. Kuptohet ashpërsia e lojës përreth Zarës. Më vonë, Ladislavi II (1490-1516) do të afirmojë privilegjet e tij mbi gjithë zonën e brendshme, duke i lënë Venedikut brezin e ngushtë bregdetar që i reziston përparimit osman.
Rivaliteti territorial vijohet edhe në fushë ekonomike. Gjatë viteve 1340, Serenissima, synimet politike dhe ekonomike të së cilës nuk kanë ndryshuar, megjithë dukjen, ka arritur të ndryshojë pamjen e problemit në përfltim të vet. Depërtimi në Dalmaci është thjesht shprehje e përpjekjeve të saj që janë kurorëzuar me sukses. Duhet pranuar që në çdo çast mund të shpërthejë një konflikt midis Venedikut dhe Hungarisë, kur është fjala për zotërimin e Adriatikut. Çfarë pasojash do të kishte kjo për qytetet e bregut lindor?
Atëherë shfaqet një kartë tjetër: është kjo mungesa e një marine në shërbim të Hungarisë. Kështu që ishte e domosdoshme aleanca me një partner jashtë rajonit, ndërkohë që armiku i përhershëm ofron ndihmën e tij pa ngurrim. Në të vërtetë, një konflikt i armatosur midis Venedikut dhe Hungarisë do kishte për tipar kryesor një luftë detare të pamëshirshme. Më pas do të shohim rolin që mund të luanin forcat tokësore.
Është me vend pra të krahasohen forcat detare, kur gjenovezët sulmojnë Lesinën, Kurzolën dhe Parenzën mbasi dështoi ndërmjetsimi i kryesuar nga Petrarca në emër të Viskontëve. Shkrimtari e përshkruan këtë luftë vëllavrasëse në një numër letrash, mirëpo përkushtimi i tij ndaj kauzës së paqes nuk gjen miratimin e palëve kundërshtare që i kanë veshët shurdh ndaj qortimeve të tij. Kjo s’është e mjaftueshme, sepse marina është gjithmonë në varësi të ngushtë nga kushtet strategjike ku duhet kryer luftimi: përmasat e teatrit të operacioneve, shtrirja e brigjeve, ekzistenca ose jo e bazave të furnizimit dhe e pikave të mbështetjes.
Cilado qoftë forca e një ushtrie detare, ajo ka për t’u shtrënguar shumë shpejt tëbjerë në paralizë në qoftë se nuk i ka kushtet e favorshme. Venediku u përpoq ta përmirësonte situatën e vet strategjike. Përtëritja e Arsenalit e kishte këtë synim. Në qershor 1351, Marino Falieri i dërgon Senatit një raport të misionit të tij dhe e informon qeverinë për një tentativë aleance midis gjenovezëve dhe hungarezëve. Tani është në lojë Kotorrri, një pikë e lakmuar në jug, e ndërkaq është lidhur një koalicion midis perandorit bizantin Kantakuzenit, mbretit të Hungarisë, dogjës së Gjenovës me mbështetjen e Anzhuinëve.
Duke reaguar me shpejtësi, Marino Falieri niset për në Nikopojë për të lidhur një marrëveshje me carin e bullgarëve Aleksandër Asen e më pas takohet me pretendentin për fronin e Konstandinopojës Joan Paleologun. Puna bindëse shoqërohet me derdhjen e ndihmave të mëdha financiare. Venedikasit, në rast fitoreje, përfitojnë lejen për të hyrë në ishullin gjenovez të Tenedosit, çelësin e ngushticave drejt Detit të Zi. Prej aty, armëpushimi prishet dhe gjendet lehtë casus belli për armiqtë e Serenissimës. Në janar 1353, .një dërgatë e mbretit të Hungarisë shpall synimin për rivendosje të kontrollit mbi Kroaci dhe Dalmaci.
Pak kohë më pas, Karli I i Luksemburgut që është bërë Karli IV, mbret i Bohemisë më 1346, vihet në udhë për të marrë kurorën perandorake në Romë dhe ky episod do t’i japë më në fund trajtë të qartë konkretizimit të itinerarit europian të të atit, Johanit të Verbër, kont i Luksemburgut dhe mbret i Bohemisë (1296-1346). Ëndrra perandorake e Johanit të Luksemburgut shoqërohet me mitin e sovranit universal kristian që e vazhdon tani Karli IV me atë sukses që ndërkohë e njohim:Venediku i ndjek nga afër lëvizjet e këtij princi befasues dhe i vë pas ta shoqërojë Marino Falierin.
Në mars 1354 venedikasi emërohet në kështjellën e Pragës, Kalorës i Perandorisë; atëherë shpërthen grindja midis pretendentëve të fronit të Hungarisë. Marino Falierit, atë kohë ambasador në Avinjon, i njoftojnë vdekjen e dogjës Andrea Dandolo; pak kohë më pas, ai do të zgjidhet dogjë i Venedikut, porse e pret një fat i zi. Marino Falieri (1354-1355) është pa asnjë dyshim një personazh emblematik që simbolizon gjithë uirtu-tetefisnikut venedikas. Pronar i madh tokash pranë Padovës, magjistratura të shumta me emër në Venedik por gjithashtu bajli i Negropontes, podestat në Lesina dhe Brazza të Dalmacisë, nuk qe më pak edhe një ushtar guximtar në stere kundër Skaligerëve e gjithashtu pa dyshim edhe gjatë shpeditave detare në Dalmaci dhe Istrie kundër gjenovezëve. Nuk ishte dhe më pak diplomat i hollë së bashku me të vëllezërit dhekushërinjtëedegës Falier de Santi Apostoli. Ishte martuar me të famshmen bella sposa” Alvica Gradenigo, mbesë e dogjës Pietro, që u bë shkas për shumë kokëçarje e ndoshta edhe arsyeja e atij përbetimi të mallkuar që i mori jetën dogjës. Në të vërtetë, ai pagoi a posterioi'i një sukses pa kufi që pat ngjallur gjithëfarësoj xhelozish.
Sapo ishte prehur pak nga shkatërrimet që kish sjellë epidemia e murtajës së zezë, Venediku po përballej me armiqtë e vet në të gjitha frontet: më 1352, venedikasit dëbohen nga Konstandinopoja mbas disfatës së Bosforit dhe një kundërsulmi modest në Sardenjë vitin në vijim, që përfundoi me sukses për venedikasit. Më 1354, arkipeshkvi Viskonti pushton Gjenovën e as ndërhyrja e Petrark-ës pranë mikut të vet Dandolo nuk është në gjendje të shmangë atë më të keqen. Lufta fillon menjëherë me një sulm të stuhishëm kundër Lesinës dhe Kurzolës, duke u shkaktuar dëme të ndjeshme kriporeve dhe ngrehinave venedikase. Admirali venedikas Nicolo Pisani, niset për t’i dalë ballë flotës armike por e ndjek më kot itinerarin e saj deri në Alghero. Gjatë kësaj kohe, admirali fmok gjenovez Paganino Doria, në vend që ta lerë pas Adriatikun, drejtohet për nga Venedik dhe sulmon portet e Istries.
Në lagunën e shastitur jepet alarmi i përgjithshëm; fatmirësisht gjenovezi e lë këtë gji dhe i ngre velat drejt detit Egje. Komanda venedikase, që e ka kuptuar manovrën, e pret kundërshtarin në det të hapur para Kiosit, por meqë po afron dimri, kërkon autorizim për ta kaluar ketë stinë pranë Sapienzës. Galerat e çarmatosura e pa direkë kapen në befasi në 4 nëntor 1354 në port nga flota gjenoveze që rrugëton drejt Gjenovës dhe flota venedikase asgjësohet. Armëpushimi që nënshkruhet më 1 qershor 1355 nuk kumton ndonjë periudhe qetësie për Venedikun.
Në fund të vitit 1354, perandori Karli IV shfaqet befasisht para Padovës të cilën e kapërcen në rrugën e vet drejt Milanos ku synon të marrë titullin e mbretit të Italisë, i përkrahur nga Viskontët por edhe nga Skaligerët dhe Karrarat. Pas kësaj shpreson të marrë kurorën perandorake në Romë. Gjatë disa muajve fisnikëria venedikase do të jetojë çaste tepër të vështira, menjëherë mbas ekzekutimit të Marino Falierit, dogjës të cilit iu pre koka më 15 prill 1355 me arsyen se kishte nxitur një grusht shteti.
Kriza politike vazhdon për njëfarë kohe ngaqë dogja Giovanni Gradenigo nuk rri më gjatë se një vit në funksion dhe e vetmja politikë që ka mundur të zbatojë është ndërtimi i fortesave në të gjitha vendet strategjike të Terra Fermas dhe të Dalmacisë, duke mobilizuar investime tepër të mëdha. Asgjë nuk mund t’i pengojë erërat e liga të mosmarrëveshjes drejt ringjalljes së thëngjijve të luftës.
Në të vërtetë, Luigji i Hungarisë niset përsëri për sulm kundër Friulit dhe kërkon dalje në Adriatik ashtu si dhe tre vjet më parë. Sulmon lokalitetet kufitare pastaj rrethon Trevison, duke pritur mbështetjen e Karrarave të Padovës që po vonon. Dogja vdes në gusht 1356 dhe pasardhësi i tij i zgjedhur, Giovani Dolfin (1356-1361), bllokohet në Trevison e rrethuar. Nëpërmjet përçapjesh të rrezikshme, dogja arrin të dalë në Venedik ku hedh idenë e përtëritjes së një armëpushmi për të kremtuar festat e Pashkëve më x357- Një numër lokalitetesh përfitojnë nga kjo për të ngritur krye e për t’u bashkuar mehungarezët që janë afër lagunës, duke organizuar një bllokadë të re e cila e ndëshkon rëndë tregtinë venedikase.
Dogja kërkon me dëshpërim një dalje nga ky konflikt: atëherë ravijohet një kompromis me kusht që të hiqet dorë nga Dalmacia, dmth. nga territoret që përfshihen mes Istries lindore (Fiumes) dhe portave të Shqipërisë (Durrësit). Edhe njëherë, në Venedik u referohen marrëveshjeve të vitit 1177, të cilat u jepkëshin lagunorëve të drejtën për të mbikëqyrur fatet e këtyre trevave. Por këta argumenta nuk merren më parasysh: më 18 shkurt 1358 nënshkruhet në Zarë një paqe poshtëruese, dorë e rëndë e fatit! Dogja heq dorë nga titulli i dukës së Dalmacisë e krejt provinca treviziane u kalon Della Scalave të Veronës, familje besnike ndaj kauzës hungareze dhe perandorake.
Kjo disfatë shkatërrimtare e privon Venedikun nga “territoret përtej Quarneros deri në kufi të Durrësit, të gjitha qytetet, tokat, kështjellat, ishujt, portet dhe juridiksionet sidomos mbi Nonën, Zarën, Skardonën, Shebenikun, Traun, Spalaton, Raguzën...gjithashtu Oseron, Cherson, Veglian, Arbon, Pagon, Brazzën, Lesinën, Kurzolën...gjithë tokat nën varësinë e tyre” e thënë ndryshe nga krejt zotërimet ishullore! Hungarezët pranojnë të japin siguri për pronat dhe personat që kalojnë në këto territore dhe angazhohen të neutralizojnë veprimtarinë e piratëve ende të shumtë në numër. Duke mos e humbur këtë rast, një armik i vjetër i Venedikut pret orën e vet dhe nis e ngre pretendimet e tij.
Patriarku i Akuileas “hahet për lëkurën e luanit” me Francesco Carrara de Padova -n, fitimtar nga ky konflikt. Dogja Andrea Contarini (1368-1382) zgjidhet kundër dëshirëssë tij në janar 1368, po ai që kishte refuzuar dy herë magjistraturën suprem, Doxha i Madh venedikas pranon të marrë në gjirin e vet ndonja tridhjetë familje; kjo do të ishte hera e fundit për epokën mesjetare.
Nga ana tjetër, Venediku kishte gjetur një aleat të ri në zemër të Ballkanit, mbretin e Bosnjës Tvrtko I (1353-1391) që luftonte kundër banit të Kroacisë hungareze. Kjo kishte më tepër rëndësi sesa ndëshkimet që diktonin fituesit: një tribut vjetor prej 7 mijë dukatesh i paguhej Hungarisë dhe duhej dorëzuar në Zarë, provokim ky që mezi gëlltitej nga qeveria venedikase, si dhe hartimin e një teksti që rimerrte fjalët e vrazhda të traktatit të 1358-s.
Tregtarët e Zarës pranoheshin lirisht në zotërimet venedikase dhe në metropol deri në një shumë prej 20 000 dukatesh në vit, ndërsa dalmatët e tjerë duhej të kënaqeshin me një vëllim transaksionesh të barabartë me 5 000 dukate. Për më tepër, kishin mundësi të takoheshin me tregtarët që vinin në Venedik - përfytyroni tregtarët gjermanë importues të metaleve ose shitësit katalanë të leshit të papërpunuar. Venedikasit humbisnin të drejtën e dërgimit të anijeve të armatosura nëpër portet e bregdetit, përveçse kur kërkoheshin nga vetë banorët.
Goditja është e rëndë për tërësinë e ekonomisë venedikase; duhet reaguar me shpejtësi, pasi Venediku do që ta ruajë pozicionin qendror në shkëmbimet tregtare midis dy brigjeve të Adriatikut e midis Europës së Veriut dhe botës mesdhetare. Pa arritur t’ia zërë vendin Venedikut, Gjenova arriti një nivel të lartë kapacitetesh në rrjetin tregtar, por pëson ndërprerje të shpeshta të flukseve, ndërkohë që Venediku nuk e humbi kahjen e vet për nga Lindja.
Zotërimet territoriale në Itali marrin kuptim të plotë në këtë epokë: duhej përforcuar depërtimi në Europën kontinentale, që mundëson gruinbullimin e mallrave që do të përdoren për shkëmbim me prodhimet mesdhetare.
Tanimë, në vigjilje të shekullit XV, Serenissima i cakton vetes një objektiv: t’i rivihet pushtimittë Dalmacisë. DogjaAntonio Venierkujton përparësinë: rindërtimin e një perandorie të madhe koloniale të përtej detit “Actum de imperio credere", përballë një kundërshtari që kërcënon Ballkanin, sulltanit otoman.