Objekte mortore të rastësishme
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Objekte mortore të rastësishme

Objektet që do të përshkruaj tashmë vijnë të gjitha nga nekropoli i Komanit. Nuk do të duhej të dyshohej për këtë prejardhje, edhe nëse për këtë nuk kisha marrë siguri nga njerëz që meritojnë besim, pasi tipi, lloji dhe stili i objekteve (të cilat shpesh nuk janë tjetër veçse përsëritje e atyre që kemi shqyrtuar deri më tash) do të zbulonin vetvetiu qartas prejardhjen e tyre nga nekropoli i Komanit. Në përshkrimin e objekteve që paraqiten po filloj nga radha e parë lart dhe nga ekzemplari i parë majtas. Për objekte që mungojnë fotografitë nuk mund të paraqes tjetër për to veçse disa shënime të shkurtra që mora kur pashë objektet që janë ruajtur në Muzeun e Etërve Jezuitë të Shkodrës. Shtoj se shumë prej këtyre ekzemplarëve nuk japin ndonjë shpjegim bindës rreth përdorimit të tyre, prandaj do t’i shmangem interpretimeve që mund të mbeten më tepër në fushën e hamendësimeve. E sigurt është se shumë prej tyre duhet të kenë qenë stoli veshjesh dhe rripash, ngaqë edhe në ditët e sotme, malësorët shqiptarë e kanë zakon të mbajnë objekte të ngjashme si zbukurime. Në fund shënoj se objektet janë të gjitha prej bronzi.

  1. Unazë e pajisur me pesë toptha apo shtojca sferike mbi sipërfaqen e jashtme, të vendosura në mënyrë simetrike. Kemi parë një tjetër të këtillë që vjen nga varri E, por vetëm me katër prej këtyre shtojcave.
  2. Vath i punuar me një shufër me prerje të rrumbullakët, e shrypur në petëz në pjesën e poshtme, me qëllim zbukurues. Sistemi i mbylljes është i zakonshmi, domethënë me vjegë, si në ato të varreve B dhe C. Tipi afrohet me palën e vathëve me gjysmëhënë të dhënë dhe në numrin 10 të përshkrimit, por është me punim mjaft më të trashë se ky.
  3. Rreth që i përket një vathi me varëse pllakëze si ato të gjetur në varrin G.
  4. Tub i vogël me trung konik, me majë të shtypur dhe të thyer. Duket se ka qenë tubi i bishtit të një maje të vogël heshte.
  5. Dy rrathë të lidhur së bashku. Në dy trekëndëshat e vegjël që formohen pranë pikës së lidhjes janë ngjitur dy rrathë të vegjël të tjerë, besoj në përforcim të njësimit.
  6. Rreth tjetër si ai i përshkruar në numrin 3.
  7. Rreth tjetër si ai i përshkruar në numrin 3.
  8. Vath i tipit të atij të paraqitur në numrin 2. Megjithatë besoj se ai nuk bën palë me këtë, pasi është me përmasa më të mëdha.
  9. Dy rrathë për vathë të llojit të zakonshëm me varëse pllakëze, por me diametër më të vogël.
  10. Tre rrathë të tipit të ngjashëm me atë të varrit D dhe me ato të varrit G (numri 13).
  11. Një palë vathë të llojit më pak të zakonshëm, por një ekzemplar të ngjashëm me to e kemi parë në varrin D, në radhën e qendrës dhe djathtas, - numri 8 i përshkrimit).
  12. Tre rrathë të tjerë të ngjashëm me n.l 1-13.
  13. Dy varëse të njëllojta, të punuara me filigran, që duket se vareshin në një palë vathë dhe mbanin ndonjë varëse tjetër më të vogël të zgjidhshme.
  14. Unazë në syprinën e së cilës është brendashkruar një kryq me krahë të plotë që zgjerohen gradualisht drejt rrethit ku janë fiksuar. Së jashtmi unaza ka 8 shtojca të ngjashme me ato që kemi parë në unazën numër 1. Sipërfaqet janë zbukuruar me vija dhe pikëza të ngulura.
  15. Disk me ngritje gjysmësferike në qendër. Rreth buzës të diskut ka dy lloje shtojcash, gjithsej gjashtë (njëra e punuar me filigran dhe më e gjerë). Pikëza dhe vija të ngjitura stolisin sipërfaqet.
  16. Shtojcë objekti e punuar me filigran.
  17. Unazë në syprinën e së cilës është brendashkruar një rreth tjetër më i vogël i lidhur me më të madhin, me anë tërthorësesh të vogla të vendosura si punë rreze rrote.
  18. Objekt i punuar me filigran dhe ndoshta i përshtatur për të njëjtin përdorim me të cilin ishin destinuar objektet me numër 21 dhe 25.
  19. Tre rrathë të bashkuar mes tyre prej kontaktit të njërit me tjetrin.
  20. Unazë në syprinën e të cilës është gdhendur një kryq i parregullt. Një vjegëz e vogël e përbërë nga tri shule; shërbente për të mbajtur të varur këtë objekt si varëse-stoli.
  21. Kryqth, me dy krahët vertikalë më të gjatë se ato të tërthortë. Çdo krah është formuar nga një disk i vogël gjatosh. Buza e kryqit është pak e ngritur dhe në pikën qendrore të takimit të krahëve ka një nyjëz. Përmasat: 2 cm lartësi dhe 1.5 cm gjerësia e përgjithshme e krahëve më të vegjël.
  22. Unazë e vogël që mban të gdhendur në rrethin e gurit një katërkëmbësh, mjaft e trashë si punim dhe e stilizuar.
  23. Një monedhë romake e gërryer nga fërkimi, më tepër se nga oksidi i bakrit, e pamundur të identifikohet. Megjithatë, mund të përcaktohet si e periudhës së hershme perandorake. Ka një vrimëz për varje, që gjendet në buzë të monedhës dhe mbi kokën e figurës. Konsumimi i vrimës tregon se monedha qe mbajtur si varëse-stoli për një kohë të gjatë.
  24. Një dorezë shpate e madhe , me mbrojtëse të thjeshta të pjerrëta nga lart, me dy lloj mollëzash në skajet dhe veç kësaj që ka në krahët e vrimës dhe në të dy hapjet, ka dy krahëz të mprehur, si në sakicën e paraqitur (varri F). Është e gjatë rreth 20 cm.

info@balkancultureheritage.com