Xhamia në Kalanë e Borshit
Mitologjia Helene
~Jim Tierney
Qyteti antik
~Fustel De Coulanges
Origjina e Mendimit
~Jean Pierre Vernant
Struktura e simbolizmit ilir
~Aleksandër Stipçevic
Pirateria ilire
~Pierre Cabanes
Mbretërimi i Gentit
~Pierre Cabanes
Mesapët dhe gjuha e tyre
~Myzafer Korkuti
Arkitektura Sepulkrale
~Apollon Baçe
Vlora në mesjetë
~Konstantin Jereçek
Klementi i Ohrit dhe Shqipëria
~Dimitri Obolenski
Ajkuna kján Omerin
~Curraj – Epér (Mirash Gjoni)
Orët e Mujit
~Visaret e Kombit
Shqipëria e Lashtë
~Luigi M. Ugolini
Ballkani Qëndror
~Guillaume Lejean
Udhëtimet e para 1897 - 1905
~Franc Baron Nopça
Fiset Shqiptare
~Robert Elsie
Gegët dhe toskët
~Robert Elsie
Fisi i Kelmendit
~Robert Elsie
Në anijen "Danubio"
~Marcin Czerminski
Shebeniku (Sibenik)
~Marcin Czerminski
Skardona dhe Ujvara e Kërkës
~Marcin Czerminski
Nga Shqipnia e jugut
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Mesme
~Johann Georg von Hahn
Shqipnia e Veriut
~Johann Georg von Hahn
Gryka e Kotorrit
~Marcin Czerminski

Xhamia në Kalanë e Borshit

Xhamia në Kalanë e Borshit

Xhamia në Kalanë e Borshit, ndodhet pranë rrënojave të mureve rrethuese të kalasë së Borshit. Është Sopoti mesjetar që përmendet së pari në shek.XIII duke kaluar në zotrime të ndryshme deri sa në regjistrimin osman të vitit 1431-2 shënohet si qendër e timarit të Hizir Beut me 60 shtëpi. Në vitin 1456 kalaja e Sopotit bije në duar të Alfonist të V të Napolit, më vonë të venedikasve që e mbajtën deri në vitin 1479, kur pas rënies së Shkodrës Spoti së bashku me kështjellën e Himarës i dorëzohet osmanëve.

Në vitin 1570 kështjella ra prapë në dorë të një ekspedite të venedikasve të nisur nga ishulli i Korfuzit e të kryengritësve shqiptarë, por trupat turke të Sanxhakut të Delvinës e rimarrin një vit më vonë dhe kryen punime të mëdha rindërtimi, pasi kryengritësit e shkatërruan atë. Xhamia ndodhet e ndërtuar pranë hyrjes kryesore të kështjellës, që edhe pse me dëmtime ruhet relativisht mirë. Është një xhami e tipit sallë me kupolë, me përpjesëtime të rënda dhe e ndërtuar me materiale vendi të përdorur pa ndonjë përkujdesje të veçantë. Është me planimetri katrore me përmasa të planit 8.05 x 8.12 m. Në të hyet nga porta e vetrne në anën veriore që paraprihet nga portiku dikur i mbuluar me çati druri e tjegulla, që ngrihej mbi një sistem harqesh që mbështeten në murin verior dhe pilastra.

Brendësia është karakteristike për xhamitë e këtij tipi, por me përpjesëtime të rënda dhe ndriçim më të pakët. Ajo ndriçohet nga dy dritare të vendosura në pjesën e poshtëm të murit jugor anash mimberit dhe një dritare në murin perëndimor, në nivelin e arkadave nën kupolë. Si kudo mbulimi me kupolë realizohet me ndërmjetësinë e e trompave në qoshet që nënvizohen nga harqe në dukje përgjatë perimetrit të rrethit bazë të kupolës. Kupola në kohë të vonë është mbuluar me një shtresë betoni dhe nuk ruhen gjurmë të mbulesës së dikurshme me mjaftë gjasë prej tjegullash. Në këndin veriperëndimor të sallës së lutjeve është hyrja për në minare. Ajo ruhet deri në nivelin e konzolave për ballkonin. E ndërtuar me gurë të punuar ajo është me përmasa të mëdha e përpjesëtime të rënda, Bazamenti i saj është shumëfaqësh, si edhe trupi i vetë minares.

Për datimin e xhamisë, në mungesë të të dhënave mbishkrimore apo historike të drejtpërdrejta, do mbështetemi në arkitekturën jo të zhvilluar dhe mendimit se kemi rastin e një ndërtese të ngritur me nxitim. Po kështu, rindërtimet masive e ndërmarra pas vitit 1570 në kështjellë kur ajo pushtohet përfundimisht nga turqit, na bindin se e kësaj kohe duhet të jetë dhe kjo xhami.

info@balkancultureheritage.com